چه کسی از بیدار شدن با دهانی بدبو نفرت ندارد؟ بوی بد دهان در صبح حاصل کاهش بزاق در حین خواب و رشد باکتری ها در دهان است. اغلب افراد دچار بوی بد دهان در صبح هستند. هر چند بعید به نظر می رسد که بتوان صبح با دهانی به خوشبویی گل های بهاری از خواب بیدار شد، اما با چند گام ساده می توان مقداری با این مشکل مبارزه کنید
اکثرافراد هر از چند گاهی بوی بد دهان و تنفس بدبو را تجربه می کنند، مخصوصا در هنگام صبح. همچنین هنگام گرسنگی یا درحال رعایت رژیم غذایی کاهش وزن ،یا بعد از خوردن مواد غذایی با بوی تند نظیر سیر و پیاز نیز ممکن است دهان بوی ناخوشایند و نامطبوع بگیرد.
بوی بد دهان که تنفس بدبو یا Halitosis نیز نامیده می شود می تواند یک مشکل دستپاچه کننده و خجالت آور باشد. این مشکل می تواند بوسیله غذایی که می خورید، خشکی دهان، دخانیات یا برخی بیماریها ایجاد شود. رعایت بهداشت و سلامت دهان بطور مناسب می تواند به کاهش یا از بین رفتن بوی بد دهان کمک کند.روشهای طبیعی از بین بردن بوی بد دهان.
دلایل ایجاد بوی بد دهان
چیزهای زیادی می توانند باعث ایجاد بوی بد دهان گردند. یکی از دلایل اصلی کاهش بزاق دهان است. بزاق دارای عملکرد تمیز کنندگی می باشد که به کاهش یا از بین بردن بوی بد دهان کمک می کند. زمانی که بزاق کاهش می یابد، باکتری ها فرصت می یابند تا در دهان رشد کرده و دهان را بدبو سازند.
از دیگر دلایل ایجاد تنفس بدبو می توان به رژیم غذایی، داروها، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و برخی بیماریهای خاص نظیر دیابت، ریفلاکس یا برگشت اسید به مری، عدم تحمل لاکتوز، بیماریهای لثه و موارد دیگر اشاره کرد.
دلایل ایجاد بوی بد در دهان شامل موارد زیر می گردد:
1.رژیم غذایی
مواد غذایی با بوی تند بر روی بازدم شخص نیز تاثیرگذار هستند. مواد غذایی که معمولا به عنوان ایجاد کننده های بوی بد دهان شناخته شده هستند شامل پیاز و سیر، ادویه هایی مثل کاری، برخی پنیرها، ماهی و نوشیدنی های اسیدی نظیر قهوه می باشند. این مواد غذایی در گردش خون جذب شده و سپس به شش ها منتقل می شوند و بوی قابل توجهی در هنگام بازدم ایجاد می کنند. این مواد غذایی ممکن است همچنین باعث ناراحتی در معده و لوله گوارش و ایجاد آروغ گردند، که می تواند با بوی بد دهان مرتبط باشد. به علاوه، مکمل های خاصی نظیر کپسول های روغن ماهی می توانند بوی بد دهان را ایجاد کنند.
- رژیم غذایی با میزان کربوهیدرات پایین نیز می تواند موجب بروز حالتی به نام "تنفس کتونی" گردد. رژیم غذایی با کربوهیدرات کم باعث می شود بدن چربیها را به عنوان منبع انرژی خود بسوزاند. محصول نهایی سوختن چربیها در بدن ترکیباتی به نام کتونها هستند که باعث می شوند نفس فرد در هنگام بازدم بوی میوه مانندی شبیه استون به خود بگیرد.
- برخی غذاها هم ممکن است به دندانها چسبیده و زمینه رشد باکتری ها را فراهم ساخته و باعث ایجاد بوی بد دهان گردند. زمانی که فردی مسواک نمی زند و از نخ دندان نیز استفاده نمی کند، ذرات غذا در دهان باقی مانده و می توانند فاسد شده و بوی بد دهان را ایجاد کنند. به علاوه این ذرات به تدریج می توانند زمینه ساز رشد باکتری ها شده و منجر به بیماریهای لثه و فساد دندانها گردند که همگی اینها ایجاد کننده تنفس بدبو می باشند.
2.خشکی دهان
- تنفس بدبو می تواند بوسیله کاهش تولید و جریان بزاق نیز ایجاد شود، ترشح بزاق جزئی از فرایند گوارش است که ذرات ایجاد کننده بو در دهان را پاکسازی می کند. خشکی دهان می تواند بوسیله عواملی نظیر برخی درمانهای دارویی، نفس کشیدن از طریق دهان یا بیماریهای غدد بزاقی ایجاد شود.
بوی بد دهان که بوسیله کاهش در بزاق ایجاد می شود می تواند از نقطه نظرات ذیل قابل ملاحظه باشد:
- در هنگام صبح. ترشح بزاق در هنگام خواب تقریبا متوقف می شود. کاهش عملکرد تمیزکنندگی بزاق به باکتری ها اجازه رشد داده و باعث بوی بد دهان می گردد.
- زمانی که گرسنه هستید. تنفس بدبو در افرادی که برخی وعده های غذایی را حذف می کنند یا در حال رژیم هستند بسیار شایع می باشد. جویدن غذا مقدار بزاق را در دهان افزایش می دهد. زمانی که شما چیزی نمی خورید، بزاق کاهش یافته و رشد باکتری ها افزایش می یابد و بوی بد دهان را ایجاد می کند.
- زمانی که دچار کمبود آب شده اید. زمانی که دچار کمبود آب شوید، بدن شما قادر به تولید بزاق زیادی نیست. کاهش عملکرد پاک کنندگی بزاق به باکتری ها اجازه رشد داده و تنفس بدبو را باعث می شود.
- بیماریهایی که بر روی غدد بزاقی تاثیر دارند، نظیر سندرم شوگرن و اسکلرودرمی.
- زمانی که داروهای خاصی مصرف می کنید.
- بعد از نوشیدن مشروبات الکلی
3.مصرف دخانیات و تنباکو
- سیگار کشیدن و جویدن تنباکو علاوه بر ایجاد تنفس بدبو، می تواند باعث تیره شدن دندانها، آسیب رسیدن به بافت لثه و تشدید پوسیدگی دندان شود.
4.بیماریها و اختلالات
برخی بیماریهای خاص می توانند باعث ایجاد تنفس بدبو گردند:
- عفونت لثه یا دندان
- عفونت گلو(التهاب گلو یا ورم لوزه)
- عفونت های موضعی دستگاه تنفسی
- عفونت سینوسی یا سینوزیت مزمن و ریزش خلط و ترشح از پشت بینی
- برونشیت مزمن
- دیابت؛ یکی از نشانه های بالا بودن قند خون این است که نفس فرد بوی میوه مانند یا استون مانند داشته باشد.
- ریفلاکس یا بازگشت اسید معده به مری، بیماریهای روده یا سرطان دستگاه گوارش
- بیماریهای کبدی یا کلیوی
- سندرم شوگرن
- عدم تحمل به لاکتوز
- پولیپ های بینی یا وجود جسمی در بینی
- عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی یا ایدز
- پوسیدگی دندان
- لوزه هایی با حفره های عمیق که ذرات غذایی را به دام می اندازند.
5.دندان مصنوعی یا ارتودنسی دندان
- دندان های مصنوعی ، روکش های دندان یا ارتودنسی دندان می توانند باعث ایجاد بوی بد در دهان گردند. در اکثر موارد، این بوی بد به این دلیل است که ذرات غذا در میان این وسایل گیر کرده و به خوبی تمیز نمی شود. دندان مصنوعی و روکشی که شل باشد نیز می تواند باعث درد و عفونت های موضعی در دهان شود که اینها نیز زمینه ساز بوی بد دهان می گردند.
نشانه های تنفس بدبو
بسیاری از افراد ممکن است از وجود تنفس بد بو در خود بی اطلاع باشند یا نشانه ها و علائم این مشکل در آنها موقتی باشد. بوی ایجاد شده هنگام تنفس غالبا به منبع یا دلیل اصلی ایجاد کننده بوی بد دهان بستگی دارد.
برخی از علائم و نشانه های شایع در بوی بد دهان شامل موارد زیر می باشد:
- بوی نامطبوع در دهان
- مزه نامطبوع یا ترش در دهان یا تغییر مزه دهان
- خشکی دهان
- سفیدی سطح زبان
- خونریزی لثه در هنگام استفاده از نخ دندان
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد:
در اکثر موارد بوی بد دهان به علت عدم رعایت مسایل بهداشتی دهان و دندان است و بندرت مربوط به بیماریهای تهدید کننده و خطرناک می باشد. اگر رعایت بهداشت دهان و دندان باعث از بین رفتن بوی بد دهان نشد، بایستی به یک دندانپزشک مراجعه کنید. در اکثر موارد دندانپزشک می تواند این مشکل را درمان کند.
اگر فردی دارای علائم ذیل می باشد بایستی برای تشخیص دقیق تر به یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کند:
- خشکی مداوم دهان
- زخم ها و آفت های دهانی
- احساس درد در هنگام جویدن و بلعیدن غذا
- نقاط سفید رنگ در انتهای گلو و لوزه ها
- تب
- اگر این مشکل با مصرف یک داروی جدید شروع شده باشد.
- اگر اخیرا جراحی دندان یا لثه داشته اید.
- و دیگر علائمی که باعث نگرانی می شوند.
بوی بد دهان در کودکان و خردسالان می تواند نشانه ای از عفونت یا یک بیماری باشد که تشخیص داده نشده است. در این موارد حتما با یک پزشک متخصص کودکان یا دندانپزشک مشورت کنید.
درمان های خانگی بوی بد دهان
- مسواک زدن حداقل 2 بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید
- مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی
- تمیز کردن زبان ، سقف دهان و لثه ها با مسواک حداقل 2 بار در روز
- تعویض و خرید مسواک جدید هر دو یا سه ماه
- استفاده منظم از نخ دندان یک بار در روز
- درآوردن دندان مصنوعی در هنگام شب و تمیز کردن کامل آن قبل از قرار دادن مجدد آن در دهان
- خارج کردن سیم ها و صفحات و وسایل ارتودنسی و تمیز کردن کامل آنها
- مراجعه به دندانپزشک حداقل 2 بار در سال
- ترک سیگار و اجتناب از جویدن تنباکو و محصولات مشابه
- مرطوب نگهداشتن دهان با نوشیدن آب ، جویدن آدامس بدون شکر، مکیدن آب نبات های بدون شکر برای تحریک تولید بزاق
- محدود کردن مصرف مواد غذایی نظیر پیاز و سیر
- دهانشویه ها می توانند تاثیر موقتی بر پوشاندن بوی بد دهان داشته باشند، اما قادر به درمان دلیل اصلی این مشکل نیستند.
- جویدن نعناع یا جعفری
- مصرف یک رژیم غذایی غنی از میوه ها و سبزیجات
- مصرف گوشت قرمز به مقدار کم
- عدم مصرف نوشیدنیهای الکلی
- خوردن غذا در وعده های غذایی منظم. رژیم گرفتن یا حذف یک وعده غذایی می تواند تولید بزاق را کاهش داده و باعث بوی بد دهان گردد.
- غرغره کردن آب در دهان
- جویدن تخم رازیانه یا غرغره کردن دمنوش آن بعد از خوردن غذا
- مصرف دمنوش میخک یا جویدن آن